1. De EU is fascinerend
- Quote van Mathieu Segers in het laatste interview voor hij overleed. Volkskrant, 1 december 2023, door Pieter Giesen.
- CVCE.EU by UNI.LU. (z.d.). Address given by Winston Churchill at the Congress of Europe in The Hague (7 May 1948). CVCE.EU By UNI.LU. http://www.cvce.eu/obj/address_given_by_winston_churchill_at_the_congress_of_europe_in_the_hague_7_may_1948-%20en-58118da1-af22-48c0-bc88-93cda974f42c.html
- Speech Robert Schuman: https://www.cvce.eu/obj/the_schuman_declaration_paris_9_may_1950-en-9cc6ac38-32f5-4c0a-a337-9a8ae4d5740f.html
- Het vrije verkeer van personen, het ECLI:EU:C:1995:46 (Bosman-arrest) van het Europese Hof van Justitie, EU verordening diergeneesmiddelen, EU-wetgeving inzake auteursrechten en de interne markt hebben op al deze beroepen een grote invloed.
2. Landen veranderen
- Voor de liefhebber raad ik de volgende video aan waarin je alle grenzen ziet veranderen in de loop van de tijd via https://www.youtube.com/watch?v=UY9P0QSxlnI of zoek op ‘The History of Europe: Every Year’.
- https://historiek.net/heilige-roomse-rijk-962-1806-samenvatting-tijdlijn/75861/
- Visser, Y. (2024, 24 januari). Unie van Utrecht (1579) – Politiek verbond van de Noordelijke gewesten. Historiek. https://historiek.net/unie-van-utrecht-1579-betekenis/74900/
- De Gramont, A. (1744). Mémoires du Comte de Guiche concernant les Provinces-Unies des Pays-Bas, 2 en Buat het tweede deel van de prachtige Johan de Witt trilogie van Jean-Marc van der Tol.
- Hoeksma, J. (2022, 4 juli). EU Court abandons Westphalian system – The Federal Trust. The Federal Trust. https://fedtrust.co.uk/eu-court-abandons-westphalian-system/
3. De natiestaat is een recent sociaal construct
- De feiten uit het fictieve verhaal van Francois zijn mede geïnspireerd door de podcast van Johan op de Beek ‘de Franse Revolutie’.
- Koops, E. (2020, 14 januari). De Verlichting – Eeuw van de Rede (stroming). Historiek. https://historiek.net/de-verlichting-stroming/79841/
- De passages over Napoleon zijn geïnspireerd door het boek van Bart van Loo ‘Napoleon’. Een aanrader voor degenen die meer willen weten over deze uitzonderlijke man. En door: Visser, Y. (2019, 3 december). Code Napoleon / Code Civil – Het burgerlijk wetboek van Napoleon. Historiek. https://historiek.net/code-napoleon-code-civil/77732/
- De alinea’s in dit hoofdstuk zijn mede totstandgekomen op basis van: Gigatos. (2022, 26 maart). Revolutiejaar 1848 – Trenfo. Trenfo. https://www.trenfo.com/nl/geschiedenis/belangrijke_gebeurtenissen/revolutiejaar-1848
- Anderson, B. R. O. (1985). Imagined Communities. Reflections on the Origin and Spread of Nationalism. Pacific Affairs, 58(3), 497. https://doi.org/10.2307/2759245
4. De natiestaat is nergens zonder de EU
- https://europa.eu/50/news/interview/070521_nl.htm en https://www.trouw.nl/voorpagina/verdrag-van-rome-was-blanco~b8086608/
- Dit is gebaseerd op de theorie die Timothy Snyder, ‘Professor of History at Yale University’, uitlegt in de YouTube video: Timothy Snyder Speaks, ep. 16: The European Union,
5. De EU maakt de beste regels van de wereld
- De opsomming van rechten die hier beschreven staat is gebaseerd op EU verdragen, zoals:
- Zwangerschapsverlof: Art 8.1 Council Directive 92/85/EEC, 19 October 1992.
- Garantie: Art. 5.1 Directive 1999/44/EC of the European Parliament and of the Council on certain aspects of the sale of consum- er goods and associated guarantees, 25 May 1999.
- Vakantie: Art. 7.1 Directive 2003/88/EC of the European Parliament and of the Council concerning certain aspects of the or- ganisation of working time, 4 November 2003.
- Dataroaming: Art. 3.1 COMMISSION IMPLEMENTING REGULATION (EU) 2016/2286 laying down detailed rules on the application of fair use policy and on the methodology for assessing the sustainability of the abolition of retail roaming surcharg- es and on the application to be submitted by a roaming provider for the purposes of that assessment, 15 December 2016.
- Maximale werkweek: Art. 6 Directive 2003/88/EC of the European Parliament and of the Council of 4 November 2003 concerning certain aspects of the organisation of working time.
- Duidelijke labels: Art. 4.1 Regulation (EU No 1169/2011 of the European Parliament and of the Council on the provision of food informa- tion to consumers, amending Regulations (EC) No 1924/2006 and (EC) No 1925/2006, 25 October 2011.
- Natuurbescherming: Art 2.1, Council Directive 92/43/EEC on the conservation of natural habitats and of wild fauna and flora, 21 May.
- Rijbewijs: art 2.1 Directive 2006/126/EC of the European Parliament and of the Council of 20 December 2006 on driving licences.
- Duidelijke prijzen zonder verborgen kosten: Art. 6.1 Directive 2005/29/EC of the European Parliament and of the Council concerning unfair business-to-consumer commercial practices in the internal market and amending Council Directive 84/450/EEC, Directives 97/7/EC, 98/27/EC and 2002/65/EC, 11 May 2005.
- Compensatie bij vertraging: Art. 7, Regulation (EC) No 261/2004 of the European Parliament and of the Council of 11 February 2004 establishing common rules on compensation and assistance to passengers in the event of denied boarding and of cancellation or long delay of flights, and repealing Regulation (EEC) No 295/91.
Art. 17, Regulation (EC) No 1371/2007 of the European Parliament and of the Council of 23 October 2007 on rail pas- sengers’ rights and obligations. - Art. 19, Regulation (EU) No 181/2011 of the European Parliament and of the Council of 16 February 2011 concerning the rights of passengers in bus and coach transport and amending Regulation (EC) No 2006/2004.
Art 18, Regulation (EU) No 1177/2010 of the European Parliament and of the Council of 24 November 2010 concerning the rights of passengers when travelling by sea and inland waterway and amending Regulation (EC) No 2006/2004. - Auteursrecht: Art 3-, Directive 2004/48/EC pf the European Parliament and of the Council on the enforcement of intellectual proper- ty rights, 29 April 2004
Art 3-, Directive 2001/29/EC of the European Parliament and of the Council on the harmonisation of certain aspects of copyright and related rights in the information society, 22 May 2001. - Vrij reizen: Art. 22, tittle III, Chapter I, Regulation (EU) 2016/399 of the European Parliament and of the Council of 9 March 2016 on a Union Code on the rules governing the movement of persons across borders (Schengen Borders Code).
- Bradford, A. (2019). The Brussels effect. In Oxford University Press eBooks. https://doi.org/10.1093/oso/9780190088583.001.0001
- https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=CELEX%3A32009L0125
- Deze passage is mede geïnspireerd op dit artikel hierover van Jesse Frederik van De Correspondent: https://decorrespondent.nl/9487/de-europese-unie-bepaalt-hoe-jij-zuigt-en-dat-is-maar-goed-ook/3107553077343-d43094f1
- Zo stelt de European Consumer Organization, een soort Europese consumentenbond in dit rapport.https://www.beuc.eu/publications/beuc-x-2016-062_how_much_can_consumers_save_thanks_to_ecodesign.pdf
- https://ec.europa.eu/energy/en/studies/ecodesign-impact-accounting-0
- De nieuwe politiek van Europa, Luuk van de Middelaar
6. De EU is efficient
- https://www.binnenlandsbestuur.nl/carriere/korps-rijksambtenaren-groeit-als-kool#:~:text=Behalve%20de%20groei%20van%20het,de%20externe%20inhuur%20in%202022.&text=Het%20aantal%20rijksambtenaren%20is%20vorig,het%20rijk%20nu%20138.376%20ambtenaren.
- https://european-union.europa.eu/institutions-law-budget/institutions-and-bodies/types-institutions-and-bodies_nl#:~:text=Ongeveer%2060.000%20EU%2Dambtenaren%20en,andere%20mensen%20op%20andere%20continenten).
7. De EU maakt ons rijk
- Vergelijkingen tussen landen worden vaak gemaakt met behulp van koopkrachtstandaarden, die zijn aangepast om rekening te houden met verschillen in prijsniveaus tussen landen. https://www.statista.com/statistics/279447/gross-domestic-product-gdp-in-the-european-union-eu/
- https://www.consilium.europa.eu/en/policies/eu-annual-budget/2022-budget/ en https://www.bundesbank.de/resource/blob/916766/db0a8922b613d6fe43acb87afe9ca22c/mL/2023-09-eu-haushalt-data.pdf
- https://www.statista.com/statistics/316691/eu-budget-contributions-by-country/
- Veel in dit hoofdstuk is gebaseerd op de HJ Schoo lezing van de president van de Nederlandse Bank, Klaas Knot, in 2020. https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2020/09/lees-hier-de-hj-schoo-lezing-van-klaas-knot-terug-774608/
- https://www.rekenkamer.nl/publicaties/vragen-en-antwoorden/wat-betaalt-nederland-aan-de-eu-en-het-zit-het-met-de-netto-betalingspositie-van-nederland#:~:text=Nederland%20en%20de%20EU%2Dbegroting&text=Voor%202022%20bedroegen%20de%20afdrachten,voor%20inning%20van%20de%20invoerrechten
- https://www.rekenkamer.nl/actueel/nieuws/2024/01/31/nederland-gedaald-op-ranglijst-nettobetalers-eu
- https://www.rekenkamer.nl/publicaties/vragen-en-antwoorden/wat-betaalt-nederland-aan-de-eu-en-het-zit-het-met-de-netto-betalingspositie-van-nederland#:~:text=Nederland%20en%20de%20EU%2Dbegroting&text=Voor%202022%20bedroegen%20de%20afdrachten,voor%20inning%20van%20de%20invoerrechten).
- Er worden door de Nederlandse overheid en door de Europese commissies verschillende definities gehanteerd. In de definitie van de Europese Commissie is het percentage zelfs nog lager, 0,35%
- De welvaartswinst hangt onder meer af van de gemaakte aanname over hoe vrij Europese landen zonder interne markt met elkaar zouden handelen. Straathof et al. (2008) berekenden dat de Nederlandse economie per hoofd van de bevolking zo’n 4-6 procent groter was dankzij de interne markt. Op lange termijn zou de winst zelfs kunnen toenemen tot 17 procent. Mayer et al. (2019) schatten in hun benchmark-specificatie een welvaartswinst voor Nederland van 6 tot 9 procent. Felbermayer et al. (2018) nemen een omgekeerde benadering, en stellen dat het uiteenvallen van de interne markt Nederland zo’n 7 procent bbp zou kosten. Dit loopt op tot ongeveer 9 procent als ook de kosten van het uiteenvallen van het Schengengebied worden meegenomen, en meer dan 10 procent als ook het einde van de euro wordt meegerekend. Gerekend met een welvaartswinst van 4-9 procent bbp, levert de interne markt Nederland per inwoner jaarlijks 3.000 tot 5.000 euro op, wat per huishouden neerkomt op 6.000 tot 10.000 euro.
- https://www.cpb.nl/sites/default/files/omnidownload/CPB-Notitie-Handelsbaten-van-de-EU-en-de-interne-markt.pdf
- Quote uit de HJ Schoo lezing van Klaas Knot. https://www.ewmagazine.nl/nederland/achtergrond/2020/09/lees-hier-de-hj-schoo-lezing-van-klaas-knot-terug-774608/
- The effects of the Economic and Monetary Union on export, Oscar Soons en Fons van Overbeek.
8. De EU beschermt jouw identiteit
- Het cultuurbeleid van de EU – EUR-Lex. (z.d.). https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=LEGISSUM%3Aculture
- DPG Media Privacy Gate. (z.d.). https://www.trouw.nl/nieuws/ook-eu-enthousiasteling-maakt-zich-zorgen-over-de-nederlandse-identiteit~b866a36c/
- https://www.europa-nu.nl/id/vh93qqnk8atd/opvattingen_in_nederland_over_europa
- https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2230 laatste eurobarometer over identiteit en https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2532
- Dit hoofdstuk is mede gebaseerd op gesprekken met Mathieu Segers en Europese variaties, WRR rapport, uit 2018, waar hij aan meewerkte. https://www.wrr.nl/publicaties/persberichten/2018/09/04/persbericht-r99-europese-variaties
9. De EU vergroot soevereiniteit
- Dit stond op de Brexit campagnebus.
- Artikel FD ttps://www.e-pages.dk/hfd/3168/article/1610219/22/1/render/?token=35270bb2c2e52f03a4a33b4ac09d8646&vl_platform=ios&vl_app_id=nl.fd.krant&vl_app_version=5.3.3
- https://www.reuters.com/world/uk/brexit-will-cost-uk-workers-470-pounds-year-study-predicts-2022-06-21/
- https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/boris-johnson-probeert-britten-boos-over-partygate-te-paaien-met-een-nostalgisch-kroontje-op-hun-pint~b3c44fdd/
- https://www.reuters.com/world/uk/brexit-will-cost-uk-workers-470-pounds-year-study-predicts-2022-06-21/
- https://www.theatlantic.com/international/archive/2022/06/britain-brexit-economic-impact-boris-johnson/661332/
- https://www.thelondoneconomic.com/politics/what-have-we-done-brexit-costing-uk-100-billion-a-year-328442/
- House of Commons Environment, Food and Rural Affairs Committee, Labour shortages in the food and farming sector https://committees.parliament.uk/publications/9580/documents/162177/default/
- https://assets.publishing.service.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/1054643/benefits-of-brexit.pdf
- Jaap Hoeksma, https://fedtrust.co.uk/eu-court-abandons-westphalian-system/
- Uitspraak van Mario Draghi, voormalig voorzitter ECB en premier van Italië
10. De EU is het grootste diplomatieke kunststuk uit de menselijke geschiedenis
- Deze passage is geïnspireerd op een Column van Caroline de Gruyter.
- https://unchartedterritories.tomaspueyo.com/p/the-end-of-nation-states
- https://waitbutwhy.com/2019/08/story-intro.html
- https://www.brainwash.nl/bijdrage/waarom-de-natiestaat-dood-is-en-wat-er-voor-in-de-plaats-moet-komen
- https://www.ft.com/content/296ea73e-dfc9-403e-a035-efb5b7e9574e
11. Democratie: het slaapliedje van ‘Het einde van de geschiedenis’
- Fukuyama, F. (1989). The end of history. Quadrant, 33(8), 15. http://search.informit.com.au/documentSummary;dn=799908751072751;res=IELLCC
- https://www.nrc.nl/nieuws/2021/12/22/democratie-kun-je-niet-van-buitenaf-injecteren-als-een-vaccin-tegen-covid-2-a4069587
- Lees The Road to Unfreedom van Tymothy Snyder als je meer wilt weten.
- https://www.spiegel.de/politik/deutschland/desinformation-aus-russland-auswaertiges-amt-deckt-pro-russische-kampagne-auf-a-765bb30e-8f76-4606-b7ab-8fb9287a6948e
- Zie het jaarverslag van de AIVD https://docplayer.nl/124429151-Aivd-jaarverslag-2018.html
12. Natuur: De mens is geen waterbeer
- Schatting van Internationale Convention of Biodiversity.
- Deze passage is geïnspireerd op de HJ Schoo lezing, ‘De Kolonisatie van de toekomst’ van de Vlaamse schrijver en historicus David van Reybrouck. En https://decorrespondent.nl/12904/waarom-geen-enkel-milieuprobleem-een-oplossing-heeft-9clusterfucks/2413763255816-25ebc8cf?pk_campaign=weekly
- https://www.rivm.nl/ggd-richtlijn-medische-milieukunde-luchtkwaliteit-en-gezondheid/gezondheidseffecten-luchtverontreiniging/luchtkwaliteit-fijn-stof#:~:text=Door%20blootstelling%20aan%20NO2%20Stikstofdioxide,in%20Nederland%20(Fischer%20et%20al
- Deze passage is geïnspireerd op de HJ Schoo lezing, ‘De Kolonisatie van de toekomst’ van de Vlaamse schrijver en historicus David van Reybrouck.
- https://climate.nasa.gov/vital-signs/carbon-dioxide/
- https://www.pnas.org/doi/10.1073/pnas.1421533112 en https://www.bnr.nl/nieuws/bnr-spitsuur/wetenschap-vandaag/10029519/is-de-burgeroorlog-in-syrie-een-klimaatoorlog
- https://nos.nl/artikel/2397690-216-miljoen-klimaatvluchtelingen-in-2050-als-er-niets-verandert en https://nidi.nl/demos/de-impact-van-klimaatverandering-op-migratie/#:~:text=Migratie%20ten%20gevolge%20van%20klimaatverandering,naar%20buurlanden%20of%20verder%20weg.
- Zie het boek Hoe migratie echt werkt van Hein de Haas
- Bijschrift bij een cartoon van The New York Times
13. Demografie en economie: de krimpende grijze reus
- https://www.worldometers.info/world-population/europe-population/#:~:text=Europe%20Population%20(LIVE)&text=De%20huidige%20bevolking%20van%20Europa,van%20de%20totale%20wereld%20bevolking. En www.europa-nu.nl/id/vh6tqk1kv3pv/euro-?start_tab0=90
- www.europa-nu.nl/id/vh6tqk1kv3pv/euro-?start_tab0=90
- https://ec.europa.eu/eurostat/documents/10186/10994376/EU27-EN.pdf
- https://www.worldometers.info/world-population/europe-population/
- https://nos.nl/artikel/2452484-vandaag-leven-er-precies-8-miljard-mensen-op-aarde-zegt-de-vn
14. Veiligheid: alleen op de wereld
- Geïnspireerd op het laatste interview van Mathieu Segers in de Volkskrant.
- Zie ook het boek van Rob de Wijk, Slag om Europa.
- The Gridlock, boek.
- https://www.theatlantic.com/international/archive/2018/06/inside-the-white-house-during-the-syrian-red-line-crisis/561887/
- https://fd.nl/opinie/1492437/geweld-in-israel-en-gaza-wat-daar-begint-werkt-hier-door
15. Digitalisering: de BaristaBot
- ‘U bent dood, sorry’ – Fred Marree
- Mede gebaseerd op het artikel ‘Gaat Europa dan ook de boot missen in het metaversum?
- https://www.e-pages.dk/hfd/3039/article/1519843/8/4/render/?token=228cb6e6a381add88bc1f2f2685420cd&vl_platform=ios&vl_app_id=nl.fd.krant&vl_app_version=5.3.2
17. Van handel drijven in de toekomst naar dealen met crises
- De alinea’s die dit hoofdstuk inleiden zijn gebaseerd op het boek van Luuk van den Middelaar, De nieuwe politiek van Europa, en dit artikel van Mathieu Segers https://www.groene.nl/artikel/een-politiek-van-gevolgen
- Lees ook Naakte macht van Sophie in ’t Veld als je hier meer over wil weten.
- Artikel 2, Verdrag betreffende Europese Unie https://eur-lex.europa.eu/legal-content/NL/TXT/?uri=celex%3A12012M%2FTXT
19. Het gebrek aan transparantie, vertrouwen en democratische legitimiteit
- https://www.ftm.nl/artikelen/europarlementariers-honderden-integriteitsschandalen
20. Feitelijke solidariteit?
- https://nos.nl/artikel/2332304-spanjaarden-en-italianen-boos-over-ruttes-optreden-bij-afvalverwerker
- Zie de HJ Schoo lezing van Klaas Knot.
- Zie de HJ Schoo lezing van Klaas Knot.
- Deze paragraaf is gebaseerd op het boek Fantoomgroei van Sander Heijne en Hendrik Noten en Capital van Piketty. Lees dat als je meer wilt weten.
21. Migratie: Geen binnengrens! Geen buitengrens?
- Dit hoofdstuk is mede tot stand gekomen op basis van het boek Hoe migratie echt werkt van professor Hein de Haas. Als je meer wilt weten over dit onderwerp, raad ik je aan dat te lezen.
- Zie hoofdstuk ‘De EU beschermt culturele diversiteit’
- https://ind.nl/nl/documenten/02-2024/informatieblad-analyse-gestapelde-gezinshereniging-bij-asiel.pdf
Deel IV en Deel V
De volgende hoofdstukken zijn ook gebaseerd op de verschillende verkiezingsprogramma’s van Volt, Amsterdam Declaration & Supporting doc. https://drive.google.com/file/u/5/d/1d00qJWRlG0u1irnWOYSQtwUYqWii8CB5/view?usp=drive_open en de Mapping of policies
23. Natuur: God = natuur
- https://www.science.org/doi/10.1126/science.aaq0216
- https://www.nationalgeographic.nl/cultuur-samenleving/een-derde-van-al-het-voedsel-gaat-verloren-of-wordt-weggegooid-wat-kunnen-we-eraan-doen
- Het stuk over Spinoza is geinspireerd door Het raadsel Spinoza van Irvin Yalom en verscheidene online bronnen zoals https://www.despinoza.nl/spinoza/artikelen/god_als_achterk.shtml en https://humanistischecanon.nl/venster/verlichting/spinoza-ethica/#:~:text=Spinoza%20begint%20zijn%20Ethica%20met,ondeelbare%20natuur%20(ofwel%20God).
- Deze samenvatting en interpretatie van Spinoza staat haaks op hoe hij naar religie kijkt, want zijn leer maakt juist duidelijk dat het niet terug te brengen valt tot een paar kreten. Daarom nodig ik de geïnteresseerde lezer uit om Ethica erbij te pakken om meer te leren. Wie weet blijkt u wel een filosoof te zijn.
- https://www.nationalgeographic.com/environment/article/science-study-outlines-30-percent-conservation-2030
- https://www.eea.europa.eu/themes/biodiversity/protected-areas/facts-and-figures/number-and-size-of-protected-areas-1
- https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Land_use_statistics
- https://www.climatechangenews.com/2020/05/20/eu-plans-protect-30-land-seas-2030-biodiversity/
- https://decorrespondent.nl/13362/hoe-de-scheiding-tussen-mens-en-natuur-meer-kapotmaakt-dan-beschermt/4376844547218-aeed5080
- https://www.knack.be/nieuws/wetenschap/500-miljard-euro-subsidie-voor-fossiele-brandstoffen-per-jaar-de-wielklem-op-de-energietransitie/
- https://www.rtlnieuws.nl/economie/artikel/5420285/fossiele-subsidies-duurzame-energie
- Replacing GDP by 2030, Rutger Hoekstra en https://weall.org/wego
- https://decorrespondent.nl/14477/zelfs-optimisten-zijn-te-pessimistisch-schone-energie-wordt-spotgoedkoop/3c1ed588-1c61-0bc5-0d49-c282cb8c68d1 en https://www.nrc.nl/nieuws/2022/01/21/een-klimaatramp-is-te-voorkomen-met-slechts-2-procent-van-het-wereldinkomen-a4081291
- https://trueprice.org/wp-content/uploads/2021/12/True-Price-A-roadmap-for-true-pricing-v1.0.pdf
- Idee van David Flemming- hij noemt het tradable energy quota’s. https://www.trouw.nl/opinie/hoe-je-burgers-betrokken-krijgt-bij-de-klimaataanpak-laat-ze-waken-over-hun-eigen-uitstoot~bb04b562/?referrer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2F
- Zie voor meer ideeën over hoe landbouwgrond gebruikt kan worden om ruimte te maken voor natuur en huizen zonder boeren uit te kopen www.natuurrijknederland.org
24. Democratie: het beste van alle slechte systemen beter maken
- Governance, Democracy and Peace, David Cortright, 2013.
- Why Democracy is the Best We’ve Got, Alexandra Mok, 2019.
- Artikel over preferenda van David van Reybrouck in NRC http://nrc.nl/nieuws/2021/10/08/geef-burgers-echte-invloed-op-het-klimaatbeleid-met-het-preferendum-a4061204
- Lees vooral Tegen verkiezingen van David van Reybrouck en Nu is het aan ons van Eva Roovers.
- https://pol.is/home https://participedia.net/method/4258
- Gallup 2012
- https://www.bbc.com/news/world-europe-39687584 en https://www.involve.org.uk/resources/blog/opinion/citizens-assembly-behind-irish-abortion-referendum
- https://www.economist.com/open-future/2019/03/22/technology-and-political-will-can-create-better-governance
- ‘Verzet begint niet met grote woorden’, Remco Campert uit: Betere tijden, 1970
25. Veiligheid: samen sta je sterk
- https://europa.eu/eurobarometer/surveys/detail/2553
- Uitzending Buitenhof, Oktober 2023
- Deze paragraaf is ook gebaseerd op dit artikel van Volt https://www.defensieplatform.nl/2021/02/03/volt-investeer-in-personeel-slagkracht-voorzettingsvermogen-en-uitbreiding-van-capaciteiten/ en op het Europese verkiezingsprogramma.
26. Digitalisering: rijbewijzen, airbags en snelwegen
- Deze paragraaf is mede tot stand gekomen op basis van de volgende artikelen en podcasts: https://decorrespondent.nl/13083/zolang-de-uitvoering-hapert-blijft-het-zoeken-naar-vertrouwen-in-de-overheid-computer-says-get-your-act-together/4285455561387-bd53bf81?pk_campaign=weekly, Stuart Russel – Human compatible, https://www.safe.ai/ai-risk, https://open.spotify.com/episode/3zipXqv9Gpha147LvuiWhm?si=WCoR-08RRZm2_UmoDlfj2w, Alexandra van Huffelen heeft geen dag te verliezen https://www.e-pages.dk/hfd/3039/article/1519843/25/1/render/?token=a5e97ff13506d0b18c6fb41e48a36a3e&vl_platform=ios&vl_app_id=nl.fd.krant&vl_app_version=5.3.2, en The Economist | Tiny but less mighty https://www.economist.com/europe/2021/06/05/the-era-of-small-state-privilege-in-europe-is-coming-to-an-end?frsc=dg%7Ce
27. Europese samenwerking: een volwaardige Europese democratie
- Rob Wijnberg, ‘Waarom ik op Volt ga stemmen’
- De volgende paragraaf en de hoofdstukken die hierop volgens zijn gebaseerd op de verschillende verkiezingsprogramma’s van Volt, Amsterdam Declaration & Supporting doc https://drive.google.com/file/u/5/d/1d00qJWRlG0u1irnWOYSQtwUYqWii8CB5/view?usp=drive_open en de Mapping of policies en op dit artikel van Jaap Hoeksma, De juridische grondslagen van Europese democratie – Jaap Hoeksma
28. Economie: de innovatieve groene reus
- https://www.europarl.europa.eu/RegData/etudes/STUD/2023/734690/EPRS_STU(2023)734690_EN.pdf
- Zie voor deze paragraaf ook: https://www.economist.com/by-invitation/2023/09/06/mario-draghi-on-the-path-to-fiscal-union-in-the-euro-zone, The Economist | The land that ambition forgot https://www.economist.com/briefing/2021/06/05/once-a-corporate-heavyweight-europe-is-now-an-also-ran-can-it-recover-its-footing?frsc=dg%7Ce,
- Zie de HJ Schoo lezing van Klaas Knot.
29. Migratie: van zondebok naar solidariteit
- Vluchtgedrag – Typhoon
30. We love the EU so let’s fix it
Epiloog
- De epiloog is gebaseerd op een lekenpreek die ik heb gegeven en de blog die ik daarbij schreef: https://voltnederland.org/nieuws/wat-kun-je-als-individu-doen-in-tijden-van-grote-maatschappelijke-onzekerheden
- https://decorrespondent.nl/11718/ja-het-is-allemaal-de-schuld-van-shell-klm-en-het-systeem-maar-zullen-we-het-nu-eens-over-jou-hebben/9e4ef4d4-df72-0a79-3f13-d613cda5c53d?mc_cid=2482bca619&mc_eid=e6a9df309f&pk_campaign=weekly op basis van onderzoek van psychologen Nicholas Christakis en James Fowler
- Een gebroken wereld heel maken, Jonathan Sacks
Meme’s, cartoons en afbeeldingen per hoofdstuk
Inleiding: zelf gemaakt
- Zelf gemaakt via meme generator & website Nestle UK
- https://moverdb.com/world-border-age/
- Eigen meme
- Eigen meme
- Eigen meme
- Hoofdstuk start niet met een illustratie
- EU Budget: MANN (Stephan Petermann with Bengüsu Hoşafcı)
- Eigen meme
- Eigen meme
- It’s Brussel’s fault: Votetogether
- Cartoon is van Taylor Jones
- Eigen meme
- Meerdere plaatjes
- Krimpende reus is zelf gemaakt via dall-e
- https://www.researchgate.net/figure/Share-of-European-Union-in-world-GDP-1980-2019-in_fig1_282001367
- Michael Cembalest, Angus Maddison (2008), updated by Visual Capitalist
- Cartoon van Maarten Wolterink
- Zelf gemaakt via dall-e
- Zelf gemaakt via dall-e
- Zelf gemaakt via dall-e
- Cartoon van Maarten Wolterink
- Eigen meme
- Plaatje van de cover van Elsevier, en Portugese parodie daarop
- Bekende afbeelding, oorspronkelijke maker onbekend
- Eigen meme
- Eigen meme
- Eigen meme
- Illustratie door Jacobo Maggi
- Zelf gemaakt via dall-e
- Eigen meme
- Zelf gemaakt via dall-e
- Eigen meme
- Eigen meme
Epiloog: Eigen meme